İçindekiler
Trump, gümrük tarifeleriyle ekonomileri etkiliyor; tüketiciler ve işletmeler, maliyetleri karşılamak zorunda kalıyor.
Trump’ın Gümrük Tarifeleri
ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin en büyük ticaret ortaklarından gelen ürünlere yönelik uyguladığı cezalandırıcı gümrük tarifeleri ile ekonomileri ve piyasaları salladı. Şu ana kadar Trump, Kanada ve Meksika'dan gelen çoğu ithalat için %25'lik tarifeler uygularken, Çin’den gelen ürünler üzerindeki vergi oranını %20'ye çıkardı. Bu adımlar, ABD’nin ithalat tarifelerinin 1943’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşmasına neden oldu. Trump, daha fazla artış yapılabileceğini de belirtti.
Gümrük Tarifesi Nedir ve Ne Amaçla Uygulanır?
Gümrük tarifeleri, ithal edilen ürünlere uygulanan vergilerdir. Tıpkı diğer vergiler gibi, devlet gelirinin bir kaynağını oluştururlar. Ülkeler, yabancı ürünleri pahalı hale getirerek yerli sanayilerini korumak amacıyla uzun yıllardır bu tarifeleri kullanmaktadır. Trump, bu tarifeleri dış politika hedeflerini gerçekleştirmek için de bir araç olarak kullanıyor.
Gümrük Tarifeleri Nasıl Toplanır ve Uygulanır?
ABD Hazine Bakanı, gümrük tarifelerinin toplanmasına ilişkin düzenlemeleri belirlemekle sorumludur, ancak tarifelerin uygulanmasından sorumlu olan kurum, ABD Gümrük ve Sınır Koruma (CBP) Ajansı’dır. Bu ajans, ülke genelindeki 330’dan fazla giriş noktasında — kara yolları, demiryolları, deniz limanları ve havaalanları dahil olmak üzere — tarifeleri denetler, evrakları inceler ve vergi ile cezaları toplar. Gümrük işlemleri sırasında para toplanır ve Hazine Bakanlığı’nın Genel Fonuna yatırılır. Yanlış beyan edilen ürünler, ister kasıtlı olsun ister ihmalkarlık sonucu, ceza ile karşılaşır.
Tarifeler Ne Kadar Gelir Sağlar?
Tarifeler, ABD hükümetinin gelir kaynağı olarak uzun yıllar büyük bir öneme sahipti, ancak son yüzyılda bu pay oldukça küçük bir seviyeye geriledi. Geçtiğimiz yıl itibarıyla, gümrük tarifeleri federal gelirlerin %3’ünden daha azını oluşturuyordu. Kanada, Meksika ve Çin’e uygulanan tarifeler, önümüzdeki on yıl boyunca ABD ithalatçıları için 1.1 trilyon dolarlık ek maliyetlere yol açabilir. 2025 yılı için ise bu artışın 110 milyar doları bulacağı öngörülüyor. Tax Foundation’ın tahminlerine göre, Trump’ın başkanlık döneminde Çin’e uyguladığı tarifeler yılda 77 milyar dolarlık bir gelir elde edilmesini sağladı.
Tarifeleri Kim Öder?
Araştırmalar, genellikle ABD tüketicilerinin ve işletmelerinin tarifelerden kaynaklanan maliyetleri üstlendiğini göstermektedir. Yabancı üreticiler satış fiyatlarını düşürebilir ya da ABD ithalatçıları bazı maliyetleri üstlenebilir, ancak şirketler genellikle karlarını korumak için fiyatları artırarak maliyetin bir kısmını tüketicilere yansıtır.
Tarifelerin Sonuçları Neler?
ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının son yıllardaki örneği, tarifelerin ne gibi sonuçlar doğurduğunu açıklığa kavuşturuyor. Trump, ilk döneminde Çin’e yönelik birçok ürün için tarifeler uygulamaya başladı. Bu süreçte Çin, ABD’nin ithal ettiği her 5 üründen birini sağlarken, 2023 yılı itibarıyla bu oran %14’e düştü. Ayrıca tarifeler uygulandığında, ithalatçılar genellikle tarifeleri kaçırmak için çeşitli yollar arar. Ürünlerin üçüncü ülkeler aracılığıyla gönderilmesi, değerlerinin düşük gösterilmesi ya da yanlış etiketlenmesi bu yöntemler arasında yer alıyor.
Trump’ın "Dış Gelir Servisi" Önerisi Nedir?
Trump yönetimi, tarifeleri toplamak için ayrı bir "Dış Gelir Servisi" kurmayı önermişti. Ancak analistler, tarifelerden elde edilen gelirin “dış” bir kaynak olmadığını, çünkü bu vergilerin ABD’deki ithalatçılar tarafından ödenip, nihayetinde bu maliyetlerin tüketicilere yansıtıldığını belirtiyor. Bu öneri, Trump’ın tarifeleri yabancı ithalatlardan elde edilen bir gelir kaynağı olarak sunma amacını yansıtıyor.
Ticaret Anlaşmalarına Etkisi Nedir?
ABD’nin dünya genelinde 20 ticaret ortağıyla serbest ticaret anlaşmaları bulunuyor. Bunlardan biri de Meksika ve Kanada ile yapılan ve yeni NAFTA olarak bilinen USMCA anlaşmasıdır. Bu anlaşmalar, ülkelerin gümrük tarifelerini sıfıra yaklaştırmayı taahhüt ettiği bir çerçeve sunuyor. Trump’ın Meksika ve Kanada’ya uyguladığı tarifeler, üç ülke arasındaki ticaret anlaşmasıyla çelişiyor ve 2026’da yeniden müzakere edilmesi bekleniyor. Ayrıca, ABD Dünya Ticaret Örgütü (WTO) üyesi olarak, tarife ve kota gibi ticaret engellerine karşı sınırlamalarla bağlıdır.
Kaynak: Bloomberg
Çekince
Çekince: Bu raporda yer alan her türlü bilgi, değerlendirme, yorum, istatistiki şekil ve bilgiler hazırlandığı tarih itibari ile mevcut piyasa koşulları ve güvenirliğine inanılan kaynaklardan elde edilerek derlenmiştir ve İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından genel bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Sunulan bilgilerin doğruluğu ve bunların yatırım kararlarına uygunluğu tarafımızca garanti edilmemektedir. Bu bilgiler belli bir getirinin sağlanmasına yönelik olarak verilmemekte olup alım satım kararını destekleyebilecek yeterli bilgiler burada bulunmayabilir. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu nedenle bu sayfalarda yer alan bilgilerdeki hatalardan, eksikliklerden ya da bu bilgilere dayanılarak yapılan işlemlerden, yorum ve bilgilerin kullanılmasından doğacak her türlü maddi/manevi zararlardan ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan dolayı İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ile bağlı kuruluşları, çalışanları, yöneticileri ve ortakları sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.