İnfo Yatırım Sözlük

Halka Arz Nedir?

Herhangi bir şirketin mevcut paylarının bir kısmını çağrı ve ilan yoluyla yatırımcılara sunmasına halka arz denir. Halka arza katılıp hisse senedi satın alan yatırımcılar halka arz eden şirkete ortak olmuş olur.

Şirketler Neden Halka Arz Olurlar?

• Sermaye Artırımı: Şirketler halka arzdan elde edilen finansman ile projelerini geliştirebilir, borçlarını ödeyebilir veya yeni yatırımlara yönelebilir.

• Likidite: Halka arz sonrası mevcut hissedarlar sahip oldukları hisse senetlerini nakde çevirebilir. Şirketin önceki sahipleri sağlanan likiditeyle varlıklarını çeşitlendirebilir.

• Şeffaflık: Halka arz olan şirketler finansal durumlarını ve iş operasyonlarını açıklamakla yükümlüdür. Halka arza katılıp şirketin ortağı olan yatırımcılar, denetimler ve iletişim ile şirketin performansı hakkında güvenli bilgiler elde edebilir. Bu sayede şirket rekabet avantajı elde ederek geniş bir yatırımcı tabanı oluşturabilir.

• Şirket Bilinirliği: Halka arz edilen şirket genellikle medyanın ve borsa yatırımcısının ilgisini çeker. Bu sayede şirket tanınırlığını artırarak rekabet avantajı kazanabilir.

• Kredibilite: Halka arz edilen şirketler para piyasasındaki ve bankacılıktaki kredi güvenirliklerini artırır. Şirketler kredibilite avantajı sayesinde ileriki zamanlarda düşük maliyetli krediden yararlanma fırsatı yakalayabilir.

Halka Arz Süreci Nasıl Gerçekleşir?

1. Aracı Kuruma Başvuru: Halka arz olacak şirketin öncelikle bağımsız bir denetim kuruluşunun denetiminden geçmesi gerekmektedir. Halka arza liderlik edecek kurum ile şirket sözleşme imzalamalıdır.

2. Borsa İstanbul ve Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) Müraacat: Şirket genel kurulunda aldığı halka arz kararı ile SPK’ya ve Borsa İstanbul’a başvuru yapar.

3. Halka Arz Onayı: SPK tarafınca halka arz kararı alan şirketin uygunluk kriterlerine bakılır. Şirket bu kriterleri sağladığı takdirde SPK’dan onay alır.

4. İzahname Onaylanması: SPK halka arz olacak şirkete onay vermesi halinde, Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) şirketin mali tabloları yayınlanır. Halka arz için belirlenen fiyat, halka arzın gerçekleşeceği tarih, halka arza aracılık edecek kurumlar ve halka arzın hangi yolla yatırımcılara sunulacağı bu izahnamede açıklanır.

5. Payların Dağıtılıması: İzahnamede açıklanan halka arz tarihinde yatırımcılar talep toplama yöntemiyle veya borsadan satış yöntemiyle halka arza katılabilirler.

6. İşlem Görme: Payların dağıtılımasıyla beraber sonuçlar Borsa İstanbul ve SPK’ya iletilir. Borsa İstanbul halka arz olacak şirketin sonuçlarını inceledikten sonra şirketin borsada işlem görme tarihi açıklanır. 

Halka Arzda Dağıtım Çeşitleri Nelerdir?

1. Eşit Dağıtım: Yatırımcılar bu yöntemde eşit miktarda hisse alır. Halka arza yatırılan paranın miktarının herhangi bir önemi yoktur.  Toplam dağıtılacak pay halka arza katılım sağlayan yatırımcılara eşit şekilde bölünür.

2. Oransal Dağıtım: Yatırımcılar bu yöntemde verdikleri satın alma emrinin büyüklüğüne göre hisse alır. Halka arza yatırılacak paranın miktarı ile dağıtılacak pay doğru orantılıdır.