İnfo Yatırım Sözlük

İştirak Nedir?

Kısaca bir işte ortak olma, katılma anlamına gelir. Bir şirketin farklı bir şirketin sermayesine ortak olduğunda kullanılan bir kelimedir. 

Gerekli düzeyin üzerinde varlığa sahip ve kar artırma amacı olan şirketler, farklı bir şirketin sermayesine ortak olarak yatırım yapabilmektedir. Şirket, mevcut ürün ve hizmetlerinden daha fazla kazanç sağlama amacıyla şirket değerini artıracak yatırımlar da yapabilir.

Ortaklık olabilmesi için sahip olunan pay oranlarının yüzde 10 ve 50 arasında olması gerekir.  Şirketlerin farklı şirket sermayelerine ortak olma amacı gerekli düzeyin üzerinde olan fonlarıyla finansal getiri elde etmektir. 

İştirak, şirketler arasında iş birliği ve ortaklık ilişkilerini pozitif anlamda etkiler. Şirketler arası ilişkileri de kuvvetlendirir. 

İştirak Çeşitleri Nelerdir?

Bağlı ve bağımsız olarak iki iştirak çeşidi bulunmaktadır. 

• Bağlı Ortaklık
  Ana şirketin %50’den fazla oy hakkına sahip olması gereken iştirak türüdür. Bağlı ortaklıklar, hızlı büyüme stratejisiyle hareket eder. Bağlı ortaklıklarda ana şirket yönetim kurulu üyelerini görevden alma ve atama gibi yetkilerde bulunabilmektedir. Bağlı ortaklık, bağımsız ortaklıktan farklı olarak ‘’Finansal Grup’’ adıyla şirket halinde değerlendirilmektedir.
  

• Bağımsız Ortaklık
  Çoğunluğun ana şirkette olmadığı iştirak türüdür. Basit iştirak olarak da anılmaktadır. Bağımsız ortaklıkta şirketler, birbirlerinin paylarının en az dörtte birine sahip olmalıdır. Bağlı ortaklığa kıyasla karar yetkisi eşit paylaşılır. 

İştirak Amaçları Nelerdir?

İştirak amaçlarını kısaca iki maddede açıklayabiliriz.

• Şirketin gerekli düzeyin üstünde olan varlığını kar elde etmek için farklı şirkete yatırım yapmak istemesi.

• Şirketin kendi mal ve hizmetlerini geliştirme kapasitesini artırmak istemesi.

İştirakler Hesabı Nedir?

Şirketin iştirakte olduğu şirketlerin yönetim sürecine dahil olurken sahip olduğu ortaklık payının ve pay senetlerinin takip edildiği hesaptır. Kısaca bu hesap sayesinde ortaklık payı takip edilir. 

İştirakler hesabı ile birçok senet, pay ve hisse ifade edilebilmektedir. 

• Tam ve dar mükelleflerin sahip olduğu anonim şirket hisseleri

• Limited şirket ortaklık hisseleri

• İş ortaklık payları

• Adi ortaklık payları

• Sermayesi hisse senetlerine ayrılmış komandit şirket ortaklık payları

Yukarıdakilerden her biri ortaklık hesabını oluşturan durumlara örnektir.