İnfo Yatırım Sözlük

Merkez Bankası Nedir?

Merkez Bankası'nın tüm ülkelerde de olduğu gibi ülkemizdeki temel görevi para ve kur politikalarını düzenlemek ve banknot dolaşımını sağlamaktır. Merkez bankaları ülkelerin para politikalarından sorumludur. Hükümetle birlikte enflasyonu tespit eder ve buna uyumlu olarak para politikasını belirler. 

Merkez bankası faaliyetleri gereği diğer bankalardan farklıdır ve her bireyin günlük hayatını yakından etkilemektedir. Günlük hayattan Merkez Bankası'na ihtiyaç duyduğumuz bir örnek verecek olursak bir alışveriş yaparken veya para transferi gerçekleştirirken aslında merkez bankasına ihtiyaç duyarız. Merkez bankası'nın buradaki etkisi para basarak dolaşıma sürülmesini sağlaması ve fiyat istikrarını hedeflemesidir. 

Merkez Bankası hemen her ülkede dört ana işlevi üstlenir:

1. Ülke içinde para piyasasını düzenlemek.

2. Bankacılık sistemini denetlemek ve ülkedeki kredi hacmini ve dağılımını oranlamak.

3. Ülkenin altın ve döviz rezervini yöneterek dış ödemelerini düzenlemek.

4. Devletin haznedarlığı işlevini yerine getirmek.

Merkez Bankası temel ekonomik hedefleri:

1. Tam istihdamı sağlamak

2. Fiyat istikrarını sağlamak

3. Ekonominin istikrarlı büyümesini sağlamak

4. Ödemeler dengesinde istikrar sağlamak

TCMB para politikasındaki temel hedef fiyat istikrarı ve düşük enflasyondur. Bu hedefe ulaşmak için rezerv paranın kontrolü amaçlanır. Para politikasında kullanılan araçlar ise açık piyasa işlemleri, reeskont politikası, döviz politikası ve zorunlu karşılık oranlarıdır.

Merkez Bankası temel görevleri :

1. Para politikası uygulamak.

2. Türk Lirası'nın değerini istikrarını sağlamak.

3. Kağıt para basmak.

4. Zorunlu karşılık oranının faizini belirlemek.

5. Açık piyasa işlemlerinde bulunmak.

6. Devlete ve ticari bankalara kredi vermek.

7. Ülkenin altın ve döviz rezervlerini yönetmek.

8. Mali piyasaları izlemek.

9. Parasal verileri yayınlamak.