İnfo Yatırım Sözlük

Yatırım Fonu Nedir?

Yatırım fonu, birçok farklı yatırımcının parasını bir araya getirip profesyonel bir yönetim ile birlikte çeşitli varlıklara yatırım yapılmasını sağlamak için oluşturulan bir finansal araçtır. Farklı yatırımcıların paralarının bir havuzda olduğunu düşünelim. Bu havuzdaki paralar çeşitli yatırım araçlarına yatırılır ve böylece hem risk dağılımı sağlanmış olur hem de yatırımcıların getirileri paylaşılmış olur. 

 Yatırım fonları genellikle hisse senetleri, tahviller, gayrimenkul, emtialar ve diğer finansal araçlardan oluşan portföylere yatırım yapar. 

Yatırım Fonunun Avantajları Nelerdir?

1. Yatırımcıların birikimlerini çeşitli finansal varlıklarda değerlendirmelerine olanak sağlayarak kazanç elde etmeye yarar.

2. Yatırımcıların küçük miktarlı tasarruflarını toplayarak büyük fonlar oluşturmalarına ve bu fonlarla da çeşitlendirilmiş yatırım portföyleri oluşturmalarını sağlar. Küçük miktarlı tasarruflarla büyük yatırımlara ortak olma avantajı sağlamış olur.

3. Menkul kıymetlerin değerlemesi ve kontrolü ile kupon, faiz ve temettü tahsili fon yönetimince yapılır. Bu işlemler takip gerektirdiğinden yatırımcı için zaman kaybı ortadan kalkmış olur.

4. Hisse senedi gibi borsada işlem görür, gün içinde al sat yapmak için uygundur.

5. Farklı endeksler üzerinden yatırım yapma imkanı sağlar.

6. Aynı anda farklı finansal araçlara farklı vadelerde (kısa, orta veya uzun)  yatırım yapabilme olanağı sağlar. 

7. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Takasbank, Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (TEFAS) güvencesi altındadır. Bu kuruluşlar fonların içeriğini ve işleyişini olmak üzere birçok şeyi takip eder ve denetler. 

Fon Nasıl Gelir Getirir?

Başlangıç olarak fon sahip olduğu menkul kıymetlerden kar payı ve/veya faiz geliri elde etmiş olur. Bu gelir direkt fon portföyüne yansır.

Fonun sahip olduğu menkul kıymetin fiyatı artabilir. Eğer yatırımcı fiyatı yükselen bu menkul kıymeti satarsa sermaye kazancı elde etmiş olur. Elde ettiği bu kazanç da portföye direkt olarak yansır.

Yatırımcı elindeki yatırım fonu fiyatı yükselen menkul kıymeti satmıyor elinde tutuyorsa katılma paylarının fiyatı artar. Yüksek fon toplam değeri de yatırımın yüksek değerli olduğunu gösterir.

Katılma Payı Nedir?

Katılma payı, yatırımcının fon portföyüne kaç adet pay ile ortak olduğunu gösterir. Katılma paylarını şirketlerin ortaklık paylarına benzetebiliriz. Ancak ortaklık payı sahipleri şirketlerin yönetimine katılabilirken katılma payı sahipleri fon yönetimine katılamazlar.

Yatırım Fonu Neleri Kapsar?

• Fon katılma payları

• Türkiye’de kurulan ihraççılara ait paylar (özelleştirme kapsamına alınanlar dahil) , kamu ve özel sektör borçlanma araçları

• 1 yıldan kısa vadeli katılma hesabı, mevduat ve mevduat sertifikaları

• Borsada işlem gören altın ve kıymetli madenler 

• Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar hükümleri çerçevesinde alım satımı yapılabilen yabancı kamu ve özel sektör borçlanma araçları ve ihraççı payları

• Repo ve ters repo işlemleri

• Kira sertifikaları

• Gayrimenkul sertifikaları

• Varantlar ve sertifikalar

• Takasbank para piyasası işlemleri

• Kurulca uygun görülen özel sektör tasarlanmış yabancı yatırım araçları , ikraz iştirak senetleri ve diğer yatırım araçları

Yatırım Fonu Türleri Nelerdir?

• Borçlanma Araçları Şemsiye Fon
  Fon toplam değerinin en az yüzde 80’i yerli ve/veya yabancı kamu ve/veya özel sektör borçlanma araçlarında kullanılır.
  

• Hisse Senedi Şemsiye Fon
  Fon toplam değerinin %80’i yerli ve/veya yabancı hisse senetlerinde kullanılır.
  

• Kıymetli Madenler Şemsiye Fon
  Fon toplam değerinin %80’i borsada işlem gören altın ve kıymetli madenlerde kullanılır.
  

• Fon Sepeti Şemsiye Fon
  Fon toplam değerinin en az %80’i diğer fonlar ve borsa yatırım fonlarının katılma paylarından oluşan fonlarda kullanılır.
  

• Para Piyasası Şemsiye Fon
  Portföyün tümü vadesine en fazla 184 gün kalan likiditesi yüksek para ve sermaye piyasası araçları içerir. Portföyün günlük ağırlıklı ortalama vadesi en fazla 45 gün olmalıdır.

• Değişken Şemsiye Fon
  Yukarıda belirtilen fon türlerinden hiçbirine girmeyen fonları içerir.
  

• Serbest Şemsiye Fon
  Sadece nitelikli yatırımcılara sunulan fon türüdür.
  

• Garantili Şemsiye Fon
  Garantör tarafından verilen garantiye dayanan fonları içerir.
  

• Koruma Amaçlı Şemsiye Fon
  En iyi gayret esası çerçevesindeki fonları içerir.

  Katılım Şemsiye Fon
  Portöylerinin tamamı sürekli olarak kira sertifikaları, katılma hesapları, ortaklık payları altın ve kıymetli madenler ile faize dayalı olmayan para ve sermaye piyasası araçlarını içerir.